Πέμπτη 24 Ιανουαρίου 2008

«Γράκχος» Μπαμπέφ (1760 – 1797)

Φρανσουά - Νοέλ Εμίλ «Γράκχος» Μπαμπέφ (Gracchus Babeuf, 23 Νοεμβρίου 1760 – 27 Μαϊου 1797). Γάλλος ουτοπιστής – σοσιαλιστής επαναστάτης του τέλους του 18ου αιώνα, που τον απεκάλεσαν «Προμηθέα του Προλεταριάτου». Καταγόταν από φτωχή οικογένεια του Saint Qentin και είχε εργαστεί σκληρά για να εξοικονομήσει τα απαραίτητα για την ζωή του (έως το 1785 ως υπηρέτης και έως το 1789 ως κλητήρας).


Το 1787 συνέγραψε το πρώτο έργο του με τίτλο «Διαρκές Κτηματολόγιο», το οποίο δημοσίευσε το 1790, μέσα στην ταραγμένη ατμόσφαιρα της Γαλλικής Επανάστασης, στην οποία είχε ενεργά συμμετάσχει μέσα από τους κύκλους των «Σανκιλότ». Αρθρογράφησε σε διάφορες εφημερίδες της εποχής με τα ψευδώνυμα «Κάμελλος» και «Γράκχος», κατηγορήθηκε για εξτρεμισμό, συνελήφθηκε, αλλά έτυχε της υποστήριξης της εφημερίδας του Μαρά και αφέθηκε ελεύθερος. Μετακόμισε στο Ρόϊ, από όπου εξέδιδε την επαναστατική εφημερίδα «Ο ανταποκριτής της Πικαρδίας» («Correspondant Picard»), το σκληρό ύψος της οποίας του κόστισε μια σύλληψη και το 1791 διορίστηκε εντεταλμένος για την καταγραφή της δημοτικής περιουσίας, αλλά μετά από λίγο διώχθηκε επειδή προπαγάνδιζε την ανάγκη διανομής των αμφίβολων χωραφιών. Το καλοκαίρι του 1793 έφυγε για το επαναστατημένο Παρίσι, ενώ στις 23 Αυγούστου καταδικάστηκε ερήμην από δικαστήριο του Somme σε 20ετή φυλάκιση με την στημένη κατηγορία της «πλαστογραφίας».

Στο Παρίσι διορίστηκε γραμματέας στην Επιτροπή Διοικητικής Μέριμνας (Comite des Subsistances) της Κομμούνας και στις 18 Ιουλίου 1794 αθωώθηκε από δικαστήριο του Aisne, το οποίο ακύρωσε την καταδίκη του Somme. Μετά την πτώση του Ροβεσπιέρου τον Ιούλιο του 1794 και την επικράτηση των αντεπαναστατικών στοιχείων στην Συμβατική Εθνοσυνέλευση, εξέδωσε από τον Σεπτέμβριο 1794 την εφημερίδα «Για την Ελευθερία του Τύπου» («Journal de la Liberte de la Presse»), η οποία στις 5 Οκτωβρίου μετονομάστηκε σε «Βήμα του Λαού» («Tribune du Peuple»). Εξαιτίας της δριμύτητας των άρθρων του και της υποστήριξης που εξέφρασε προς τους πεσόντες Ροβεσπιέρο, Σαιν Ζυστ και Κουτόν, συνελήφθηκε και φυλακίστηκε για ένα διάστημα στο Αρράς, αποφυλακίστηκε για λίγο και φυλακίστηκε ξανά τον Φεβρουάριο του 1795, οπότε και οι εξτρεμιστές της αντι-ιακωβινικής οργάνωσης «Jeunesse Doree» έκαψαν την ενοχλητική εφημερίδα του στο Theatre des Bergeres.

Μετά την δεύτερη αποφυλάκισή του ίδρυσε με αδιάλλακτους αριστερούς Ιακωβίνους την «Ένωση των Δικαίων» ή «Εταιρεία των Ίσων» («Societe des Egaux», Φεβρουάριος 1796), την πρώτη μεγάλη σοσιαλιστική επαναστατική οργάνωση της Γαλλίας και εξέδωσε το «Μανιφέστο» του συναγωνιστή του Sylvain Marechal («Le Manifeste des Egaux»), με το οποίο κατήγγειλε την ατομική ιδιοκτησία και απαίτησε αγροτική μεταρρύθμιση και Δημοκρατία. Για την «Ένωση των Δικαίων» η δημοκρατία δίχως οικονομική ανατροπή είναι δουλεία, συνεπώς πρέπει να εγκαθιδρυθεί κοινοκτημοσύνη, γενική υποχρέωση στην εργασία και πλήρης κοινωνική ισότητα, ενώ επίσης θα πρέπει να καταδικαστεί η φιλοδοξία και ο εγωϊσμός, με παράλληλη προώθηση ενός απλού και ηθικού τρόπου ζωής και μίας διαπαιδαγώγησης των νέων που μπορεί να δημιουργήσει ισχυρούς χαρακτήρες.

Η ιδεολογία του Μπαμπέφ («Μπαμπεφισμός») εξέφραζε έναν πρωτότυπο αγροτικό σοσιαλισμό, που αντιστρατευόταν την βιομηχανία, το εμπόριο και τον αστισμό και στηριζόταν στην λιτότητα και την απλή ζωή (με υπόδειγμα τις σπαρτιατικές και ρωμαιοδημοκρατικές αρετές, του αφοσιωμένου πολεμιστή και του αγρότη - στρατιώτη). Ο Μπαμπέφ έθετε ως σκοπό την άμεση επαναστατική κατάληψη της εξουσίας από τον λαό, την πλήρη κοινωνική αναδιοργάνωση και την ανακατανομή της ιδιοκτησίας (ιδιοκτησία βέβαια της γης, αφού η βιομηχανία δεν είχε ακόμα αναπτυχθεί τον 18ο αιώνα) μέσω μία μεταβατικής αυταρχίας, γινόμενος έτσι προπομπός τού μετέπειτα κομμουνιστικού κινήματος. Για το ζήτημα της ιδιοκτησίας έγραφε το 1795: «τον άνθρωπο που πεινάει ή έχει άμεσες βιοτικές ανάγκες, δεν τον βοηθάει μία πνευματική μόνο ισότητα. Αυτή την ισότητα την έχει ούτως ή άλλως στην φυσική του κατάσταση… Το πρώτο και πιο επικίνδυνο από όσο υπάρχουν γύρω μας, και επιπλέον το πιο ανήθικο, είναι το υποτιθέμενο δικαίωμα στην ιδιοκτησία. Ποιο είναι όμως αυτό το περίφημο δικαίωμα… εκτός από την απόλυτη επικράτηση του νόμου του πιο ισχυρού;» και για το ζήτημα της ευτυχίας: «Η ευτυχία! Ρωτήστε όποιον υποφέρει από πείνα, από δίψα, από κρύο, από υπερβολική κούραση ή από την ίδια την άγνοιά του, τι σημαίνει ευτυχία. Η απάντηση θα είναι καθαρή, ακριβής, κατηγορηματική».

Οι μετριοπαθείς Ιακωβίνοι αρνήθηκαν να συνεργαστούν μαζί του, καταγγέλλοντας μάλιστα τόσο τον ίδιο όσο και τον ομοϊδεάτη του Lebois ως «egorgeurs» («μαχαιροβγάλτες»), ωστόσο αυτός προχώρησε σε οργάνωση πυρήνων σε όλο το Παρίσι και υπό το ψευδώνυμο «Lalonde, στρατιώτης της πατρίδας» στην έκδοση της παράνομης επαναστατικής εφημερίδας «Eclaireur du Peuple», που μοιραζόταν από χέρι σε χέρι. Σε όλα τα καφενεία του Παρισιού τραγουδιόταν το τραγούδι του Μπαμπέφ «Mournat de faim, mourant de froid» («Πεθαίνοντας από πείνα, πεθαίνοντας από κρύο») και κυκλοφορούσαν έντονες φήμες ότι τα στρατεύματα της Grenelle, επρόκειτο να στασιάσουν κατά του «Διευθυντηρίου», που έγιναν ακόμα εντονότερες μετά από την έκδοση του φύλλου της 24ης Απριλίου 1796 της επαναστατικής εφημερίδας «Ami du peuple» του Lebois, ο οποίος προέτρεπε ανοικτά τον στρατό σε στάση.

Η οργάνωση διαβρώθηκε όμως από τον μυστικό πράκτορα του «Διευθυντηρίου» λοχαγό Ζωρζ Γκρισέλ (Georges Grisel), μετά από πληροφορίες του οποίου ο υπουργός πολέμου έδωσε εντολή στον νεαρό τότε στρατηγό Ναπολέοντα Βοναπάρτη να την διαλύσει και να συλλάβει τους ηγέτες της. Ο Μπαμπέφ συνελήφθη στις 10 Μαίου 1796 (παραμονή της προγραμματισμένης από την οργάνωση ένοπλης εξέγερσης) και μετά από ανακρίσεις ενός περίπου έτους στην φυλακή της επαρχιακής πόλης Βαντόμ (όπου είχαν μεταφερθεί από τις 27 Αυγούστου όλοι οι κρατούμενοι ηγέτες της οργάνωσης με διαταγή του «Διευθυντηρίου» από φόβο μήπως ξεσηκωθεί ο λαός του Παρισιού), καταδικάστηκε σε θάνατο στις 7 Πραιριάλ του έτους 5 (26 Μαϊου 1797).

Στο άκουσμα της καταδικαστικής απόφασης, ο Μπαμπέφ και ο επίσης καταδικασμένος σε θάνατο Ωγκυστέν Νταρτέ (Augustin Alexandre Darthe) προσπάθησαν να αυτοκτονήσουν καρφώνοντας ταυτόχρονα ο ένας τον άλλον με 2 στιλέτα. Ο Π. Κανελλόπουλος γράφει σχετικά: «Ήταν μία από τις τραγικότερες σκηνές στα χρονικά των δικών. Όμως έσπευσαν οι δικαστικοί κλητήρες και τους εμπόδισαν να φθάσουν στο ποθητό τέρμα με το ίδιο τους το χέρι. Έφθασαν, την άλλη ημέρα, με το χέρι του δημίου. Ανέβηκαν στο ικρίωμα της λαιμητόμου, αφού σύρθηκαν ως εκεί αιμόφυρτοι…» («Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος», τόμος 7, σελ. 183). Στην πραγματικότητα, όταν τους καρατόμησαν τα ξημερώματα της 27ης Μαϊου 1797, τόσο αυτός όσο και ο Νταρτέ ήσαν σχεδόν πεθαμένοι. Ο καταδότης Γκρισέλ δολοφονήθηκε αργότερα από τον υιό του Μπαμπέφ, Καμίλ.

Μετά την καταδίκη του, ο Μπαμπέφ αποχαιρέτησε την οικογένειά του με τα λόγια: «Δεν μπορούσα να σκεφθώ άλλον τρόπο να σας κάνω ευτυχισμένους, παρά μέσα από την πανανθρώπινη ευτυχία. Απέτυχα». Στην απολογία του είχε διακηρύξει: «Ενώθηκα με όλους τους δημοκράτες της χώρας, συνεπώς δεν είμαι υποχρεωμένος να κατονομάσω κανέναν ως συνεργό μου. Επιπλέον όλα τα μέσα είναι νόμιμα ενάντια στους τυράννους, συνεπώς δεν είμαι υποχρεωμένος να δώσω λεπτομέρειες για τα μέσα που χρησιμοποίησα. Μόνο όταν μου κόψουν τα χέρια, μόνο όταν οι δήμιοι σας μού ξεριζώσουν την γλώσσα, μόνο τότε θα πάψω να γράφω και να υπερασπίζομαι τους καταπιεσμένους».

........................... Σχετική Βιβλιογραφία: ..............................


Advielle Victor, «Histoire de Gracchus Bebeuf et du babouvisme», εκδόσεις «Comité des Travaux», 1995

Bax B. Ernest, «Last Episodes of the French Revolution», εκδόσεις «Hasket Ηouse», 1971

Ρασσιάς Βλάσης, «Λαιμητόμος Αρετή», εκδόσεις «Ανοιχτή Πόλη», Αθήνα, 2007

Roes R. B., «Gracchus Bebeuf. The First Revolutionary Communist», εκδόσεις «Stanford University Press», 1978


Πηγή: Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια «Γνώσις» http://www.gnwsis.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια: