Κυριακή 27 Ιανουαρίου 2008

Πιερ Κλαστρ (Pierre Clastres, 1934 - 1977)

Πιερ Κλαστρ (Pierre Clastres, 1934 - 1977). Γάλλος αντιεξουσιαστής εθνολόγος και φιλόσοφος. Ασχολήθηκε με τις «πρωτόγονες» κοινωνίες της Λατινικής Αμερικής και ιδιαίτερα με τους Guayaki (Ache) της Παραγουάης και με τους ευρύτερα γνωστούς Yanomami της Βενεζουέλας.

Υπήρξε συνεργάτης του «Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας» (CNRS, «Centre national de la recherche scientifique») στην Γαλλία, που προώθησε συστηματικά την ανθρωπολογική έρευνα, ιδιαίτερα μετά την διεθνή απήχηση και ακτινοβολία που είχε το έργο του Claude Levi – Strauss, καθώς και μέλος του ανθρωπολογικού τμήματος του «College de France», του οποίου ιδρυτής και διευθυντής για πολλά χρόνια υπήρξε επίσης ο Levi – Strauss.

Ως μαθητής του τελευταίου, ο Κλαστρ δεν έμεινε ανεπηρέαστος από το έργο του μεγάλου εισηγητή του Δομισμού, όπως συνέβη άλλωστε και με πολλούς άλλους Γάλλους ερευνητές εκείνης της περιόδου, ωστόσο διαφοροποιήθηκε αρκετά ώστε να μπορέσει να διαφοροποιηθεί αρκετά από την ερμηνευτική ακαμψία και την απολιτική οπτική του Δομισμού, χαρακτηρίζοντάς τον μάλιστα «θεολογία χωρίς Θεό και κοινωνιολογία χωρίς κοινωνία» και εισάγοντας την «μετά Levi – Strauss εποχή» στην γαλλική ανθρωπολογία, ανοίγοντας δρόμο για αυτό που θα αποτελέσει την λεγόμενη «Πολιτική Ανθρωπολογία».

Ο Κλαστρ απέρριπτε ωστόσο και την οικονομιστική ΚΑΙ ιδεολογικοποιημένη προσέγγιση των λεγόμενων «πρωτόγονων» κοινωνιών από τους μαρξιστές εθνολόγους, συνυπογράφοντας με τους M. Sahlins (Η.Π.Α.) και J. Lizot (Γαλλία) ότι η ουσιαστική λειτουργία των «πρωτόγονων κοινωνιών» έγκειται στην αντι–παραγωγή (οι υποτιμούμενες ως «πρωτόγονες» οικονομίες, είναι οικονομίες όχι φτωχές, αλλ’ αντιθέτως πολύ πλούσιες σε αγαθά και σε ελεύθερο χρόνο - κάτι που λείπει από τις υποτιθέμενες «προηγμένες» καπιταλιστικές κοινωνίες και οικονομίες).

Δημοσίευσε διάφορα κείμενά του σε γαλλικά έντυπα και το 1972 την ολοκληρωμένη εθνογραφική του εργασία επάνω στην ινδιάνικη φυλή Ache (Αχέ) της Παραγουάης με τίτλο «Χρονικό των Guayaki» («Chronique des Indiens Guayaki»). Ακολούθησε το 1974 μία συλλογή παλαιότερων αλλά και πιο πρόσφατων κείμενων του επάνω στην Πολιτική Ανθρωπολογία με τίτλο «Κοινωνίες ενάντια στο Κράτος» («La Société contre l’État. Recherches d’anthropologie politique»), η οποία είχε ιδιαίτερη απήχηση και τον κατέστησε γνωστό διεθνώς. Στο «Κοινωνίες ενάντια στο Κράτος» ο Κλαστρ τόνιζε ότι εκείνες οι κοινωνίες που το δυτικό μάτι υποτιμά ως «πρωτόγονες» έχουν πολιτική δίχως να είναι υποχρεωμένες να έχουν κράτος.

Μαζί με τον Claude Lefort δημοσίευσε επίσης την μελέτη «La Boétie et la question du politique» επάνω στον Etienne de la Boetie, που σύμφωνα με τον Clastres υπήρξε ο πρώτος ανθρωπολόγος στον κόσμο, ενώ το 1978 (έναν χρόνο μετά τον θάνατό του) κυκλοφόρησε μία κριτική του προς την μαρξιστική Εθνολογία («Les marxistes et leur anthropologie»).

Σχεδόν σε όλα τα πολιτικά του κείμενα ο Κλαστρ ασχολείται με την έννοια της εξουσίας. Σκοτώθηκε σε ηλικία 43 ετών το έτος 1977, σε αεροπορικό δυστύχημα.

Πηγή: Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια "Γνώσις" http://www.gnwsis.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: